مهندسان هخامنشي راز استفاده از عدد پي 3.14 را دو هزار و 500 سال پيش كشف كرده بودند . آنها در ساخت سازه هاي سنگي و ستون هاي مجموعه تخت جمشيد كه داراي اشكال مخروطي است ، از اين عدد استفاده مي كرده اند .
عدد پي( ۳.۱۴) در علم رياضيات از مجموعه اعداد طبيعي محسوب مي شود . اين عدد از تقسيم محيط دايره بر قطر آن به دست مي آيد . كشف عدد پي جزو مهمترين كشفيات در رياضيات است . كارشناسان رياضي هنوز نتوانسته اند زمان مشخصي براي شروع استفاده از اين عدد پيش بيني كنند . عده زيادي ، مصريان و برخي ديگر ، يونانيان باستان را كاشفان اين عدد مي دانستند اما بررسي هاي جديد نشان مي دهد هخامنشيان هم با اين عدد آشنا بودند .
"عبدالعظيم شاه كرمي" متخصص سازه و ژئوفيزيك و مسئول بررسي هاي مهندسي در مجموعه تخت جمشيد در اين باره ، گفت : بررسي هاي كارشناسي كه روي سازه هاي تخت جمشيد به ويژه روي ستون هاي تخت جمشيد و اشكال مخروطي انجام گرفته ؛ نشان مي دهد كه هخامنشيان دو هزار و 500 سال پيش از دانشمندان رياضي دان استفاده مي كردند كه به خوبي با رياضيات محض و مهندسي آشنا بودند . آنان براي ساخت حجم هاي مخروطي راز عدد پي را شناسايي كرده بودند .
دقت و ظرافت در ساخت ستون هاي دايره اي تخت جمشيد نشان مي دهد كه مهندسان اين سازه عدد پي را تا چندين رقم اعشار محاسبه كرده بودند . شاه كرمي در اين باره گفت : مهندسان هخامنشي ابتدا مقاطع دايره اي را به چندين بخش مساوي تقسيم مي كردند . سپس در داخل هر قسمت تقسيم شده ، هلالي معكوس را رسم مي كردند . اين كار آنها را قادر مي ساخت كه مقاطع بسيار دقيق ستون هاي دايره اي را به دست بياورند . محاسبات اخير ، مهندسان سازه تخت جمشيد را در محاسبه ارتفاع ستون ها ، نحوه ساخت آنها ، فشاري كه بايد ستون ها تحمل كنند و توزيع تنش در مقاطع ستون ها ياري مي كرد . اين مهندسان براي به دست آوردن مقاطع دقيق ستون ها مجبور بودند عدد پي را تا چند رقم اعشار محاسبه كنن
هم اكنون دانشمندان در بزرگ ترين مراكز علمي و مهندسي جهان چون "ناسا" براي ساخت فضاپيماها و استفاده از اشكال مخروطي توانسته اند عدد پي را تا چند صد رقم اعشار حساب كنند . بر اساس متون تاريخ و رياضيات نخستين كسي كه توانست به طور دقيق عدد پي را محاسبه كند ، آ«غياث الدين محمد كاشانيآ» بود . اين دانشمند ايراني عدد پي را تا چند رقم اعشاري محاسبه كرد . پس از او دانشمنداني چون پاسكال به محاسبه دقيق تر اين عدد پرداختند . هم اكنون دانشمندان با استفاده از رايانه هاي بسيار پيشرفته به محاسبه اين عدد مي پردازند .
شاه كرمي با اشاره به اين موضوع كه در بخش هاي مختلف سازه تخت جمشيد ، مقاطع مخروطي شامل دايره ، بيضي ، و سهمي ديده مي شود ، گفت : "به دست آوردن مساحت ، محيط و ساخت سازه هايي با اين اشكال هندسي بدون شناسايي راز عدد پي و طرز استفاده از آن غيرممكن است ."
داريوش هخامنشي بنيان گذار تخت جمشيد در سال 521 پيش از ميلاد دستور ساخت تخت جمشيد را مي دهد و تا سال 486 بسياري از بناهاي تخت جمشيد را طرح ريزي يا بنيان گذاري مي كند . اين مجموعه باستاني شامل حصارها ، كاخ ها ، بخش هاي خدماتي و مسكوني ، نظام هاي مختلف آبرساني و بخش هاي مختلف ديگري است .
مجموعه تخت جمشيد مهمترين پايتخت مقاومت هخامنشي در استان فارس و در نزديكي شهر شيراز جاي گرفته است .
مرور تاريخ ايران از مادها تا پهلوی